Memory is een spelletje dat kinderen al op jonge leeftijd kunnen spelen. En wat zijn ze er goed in!
Hoe dat komt? Spellenmaker Ravensburger heeft dat eens uit laten zoeken: bij jonge kinderen zijn de hersencellen, met 200 biljoen synapsen, dubbel zo goed vertegenwoordigd als die van volwassenen. In het brein zorgen de synapsen voor communicatie tussen hersencellen. Meer synapsen is meer communicatie in de hersenen en daardoor vliegensvlug én precies weten waar dat ene kaartje ligt om een setje te maken.
Zo’n succeservaring maakt memory een geliefd spelletje voor jonge kinderen en dat genereert weer een enorm aanbod: Nijntje, Frozen, wilde dieren, Cars, De Efteling, beroepen, Disney… Bedenk het en je kan er een memory van maken.
Bedenk het? Je moet er maar op komen!
Een spel met zo’n eenvoudig mechanisme, dat bestaat vast al sinds de oudheid!
Nou nee, het eerste Memory spel werd in 1959 gepresenteerd door Ravensburger. Het werd een paar jaar eerder bedacht door de Zwitser Heinrich Hurter die plaatjes uitknipte en kaartjes knutselde voor zijn kleinkinderen. Het spel werd in het gezin van zijn kleinkinderen zo vaak gespeeld, dat vrienden hem aanspoorden om er eens mee naar een uitgever te gaan. En zo geschiedde…
Overigens weet ik niet of ‘memory’ een copyright heeft. Ik gebruik het zelf wel altijd als term voor dit soort spellen, maar zie ook heel vaak de termen memo en geheugenspel.
Anyway, met dank aan Heinrich Hurter word jij nu ingemaakt door een groepje kleuters bij een potje Disney memory 😁
Variëren op een thema
Bij het klassieke memory leg je alle kaartjes gesloten neer, je draait eerst een kaartje om en draait dan een tweede kaartje om. Als op beide kaartjes precies hetzelfde plaatje staat heb je een memory. En dan mag je nog een keer…. tenminste, dat waren de regels bij ons thuis vroeger.
Voor de allerkleinsten
Op memory spellen staat vaak dat het voor kinderen van 3 jaar en ouder is. Wil je het met jongere kinderen spelen dan kan je voor een iets makkelijkere variant kiezen. Bijvoorbeeld door de kaartjes niet gesloten, maar open neer te leggen. Of (en) je legt niet alle kaartjes uit het spel neer, maar kiest voor een aantal setjes (bijvoorbeeld 10 kaarten, 5 setjes van 2) (bron).
Voor senioren
Springen we van de jongste generatie naar de oudste, de senioren. Voor deze groep is memory een prima spel voor geheugentraining. Maar natuurlijk geen Nijntje of Cars. Speciaal voor deze groep maakt Spelplus stevige houten memory spellen met thema’s zoals ‘Hoe het vroeger was’ of ‘Wat hoort bij elkaar’. Niet alleen het spel is nostalgie, ook de thema’s.
Het geheugenpaleis
Heb je als kind 200 biljoen synapsen, vanaf de puberteit begint dat al een stuk minder te worden. Niet omdat je dan dommer wordt, maar omdat je synapsen steeds efficiënter gaan werken en niet meer alle contacten nodig hebben. De verbindingen tussen zenuwcellen die niet meer worden gebruikt, worden afgebouwd. En zo heb je een mooi, efficiënt netwerk in je hoofd.
Een netwerk dat af en toe wel wat ondersteuning kan gebruiken trouwens. Bijvoorbeeld door de kaartjes van het spel in nette rijen te leggen, zodat je een route hebt om het goede kaartje terug te vinden.
Een route maken is een slim hulpmiddel om informatie op te slaan in je geheugen. Een van de trucjes die juist pubers toe kunnen passen als ze voor werk en studie steeds meer informatie moeten gaan onthouden.
Voor het echte blokwerk zijn er tips die je ook bij memory kunt toepassen of juist door memory kunt afleiden. Ik vond er een aantal op de website DeHoofdzaken.nl: ezelsbruggetjes en routes maken. Nieuwe informatie koppelen aan iets wat je al weet of een verhaaltje maken van de informatie die je binnenkrijgt.
Memory als methode
Natuurlijk zijn er memoryspellen met thema’s die aansluiten op onderwerpen als De Seizoenen, Spullen in en om het huis etc. Maar je kan memory ook aanpassen aan bijvoorbeeld rekenen en taal. Zo vind je op deze website voor een klein prijsje downloadable memoryspellen voor de tafels 1 t/m 10, om woordsoorten te oefenen en om gevoelens en emoties te koppelen.
Ook kan je het mechanisme van memory gebruiken om gesprekken te leiden. Voor het project Gezinsbenadering maakte de Hanzehogeschool Groningen een memoryspel om de interactie tussen kinderen en vaders in detentie te stimuleren: om de beurt draaien ouder en kind twee kaartjes om. Heb je een setje met dezelfde kaarten dan mag je de vraag op het kaartje aan de ander stellen. Een mooie en speelse manier om met elkaar in contact te komen.
Een match vinden vraagt concentratie en overleg
Mijn persoonlijke favoriet zijn memory’s waarbij je niet dezelfde plaatjes moet zoeken, maar een match bij elkaar moet vinden. Zoals het prachtig geïllustreerde memory Match A Leaf waarbij je een kaartje hebt met een blad en daarbij het kaartje met de juiste boom moet omdraaien. Great Women is een leuke waarbij je bekende vrouwen en hun beroep bij elkaar zoekt. Eerlijk, niet heel moeilijk, want de gekleurde achtergrond zorgt voor extra hulp. Dan Oud en Nieuw waarbij de ouderwetse en de moderne uitvoering van gebruiksvoorwerpen samen een setje vormen. Soms moeilijk om het oudere voorwerp te herkennen.
Helemaal aan de top staat Kunst Aufräumen waar ook nog enorm veel humor in verwerkt is. Dit spel kocht ik in een museum waar een expositie was van kunstenaar Ursus Wehrli. Als je deze kunstenaar kent: hij ruimt alles op. Op een parkeerplaats komen alle rode auto’s naast elkaar te staan, daarnaast keurig alle blauwe auto’s etc. Maar hij doet dit ook met bloemstukken, met toonladders, met voetbalteams. Sommige opgeruimde objecten zijn nog behoorlijk moeilijk te herkennen.
Speuren vraagt concentratie
Een memory waarbij je een combinatie moet zoeken, is wat mij betreft zeker geschikt voor volwassenen. Zeker als je ze het in teams laat oplossen: er wordt gesproken over hoe en waarom bepaalde kaarten bij elkaar horen. Bovendien zorgt memory bij alle deelnemers voor nostalgie en hoef je geen enkele spelregel uit te leggen.
Mijn tip: zorg er na een pauze in je training voor dat er ongeveer 10 kaartjes (let op dat het setjes zijn) omgedraaid liggen voor elk groepje. Je zult zien dat de uitbundige sfeer van de koffie verandert in een geconcentreerde stilte waarin nog af en toe fluisterend wordt overlegd.
De memory’s die ik eerder noemde kan je hier goed voor kunt gebruiken, maar je kan ook een spel zelf maken door van je eigen foto’s een toegespitst memory maken. Dit kan bij verschillende winkels, bijvoorbeeld bij Ravensburger en Hema.
Je vindt affiliatelinks in deze tekst. Als je via deze links een van de spellen (of iets anders) aanschaft, steun je de website en het werk van Pen & Pion. 🧩🎲🧠
